FODMAP Diyeti Nedir?
FODMAP diyeti, sindirim sistemini rahatlatmayı amaçlayan, belirli karbonhidrat türlerinin (fermente olabilen oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve polioller) alımını sınırlayan bir diyettir. "FODMAP" kısaltması, bu karbonhidrat gruplarını temsil eder. Yüksek FODMAP içeren gıdalar, sindirimi zor olan besinlerdir ve özellikle hassas bağırsak sendromu (IBS) ve diğer sindirim sorunları olan kişilerde şişkinlik, gaz, karın ağrısı ve ishal gibi semptomlara yol açabilir.
Neden Yapılır?
FODMAP diyeti genellikle sindirim sistemi rahatsızlıkları çeken kişilerde, özellikle irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve diğer fonksiyonel gastrointestinal hastalıkların tedavisinde kullanılır. Bu diyetin amacı, bağırsaklarda şişkinlik, gaz, ağrı ve rahatsızlığı azaltmak ve sindirim sistemini rahatlatmaktır. Diyet, yüksek FODMAP içeren gıdaları tespit edip sınırlayarak, sindirim problemlerini hafifletmeye yardımcı olur.
Sağlığa Zararlı Mıdır?
FODMAP diyeti, doğru şekilde uygulandığında sağlığa zararlı değildir. Ancak bu diyeti uzun süre yaparken dikkatli olunmalıdır. Bazı önemli besin kaynakları (örneğin, meyveler, sebzeler, tam tahıllar) yüksek FODMAP içerdiği için bu diyeti uygulayanların yetersiz beslenme veya eksiklik yaşama riski vardır. Bu nedenle diyet, genellikle bir diyetisyen gözetiminde uygulanmalıdır.
Kısa Süreli Uygulama: Genellikle, FODMAP diyeti birkaç hafta süren bir eliminasyon aşamasıyla başlar, ardından hangi gıdaların rahatsızlık verdiğini anlamak için kontrollü yeniden ekleme yapılır.
Besin Eksikliği: Özellikle yüksek FODMAP içeren meyve ve sebzelerin sınırlandırılması, vitamin ve mineral eksikliklerine neden olabilir.
Yararı Nedir?
Sindirim Sistemini Rahatlatır: Bu diyet, sindirim rahatsızlıklarını azaltarak bağırsak hareketlerini düzenleyebilir.
Şişkinlik ve Gazı Azaltır: Yüksek FODMAP içeren gıdalar fermente olup gaz üretimine neden olur, bu diyette bu tür gıdalar sınırlandırılarak şişkinlik azalır.
Karın Ağrısını Hafifletir: FODMAP diyeti, bağırsakta oluşan baskı ve karın ağrısını azaltmaya yardımcı olabilir.
IBS Semptomlarını Yönetir: İrritabl bağırsak sendromu olan kişilerde semptomların hafiflemesini sağlar.
Yapılması ve Yapılmaması Gereken Hususlar Nelerdir?
Yapılması Gerekenler:
Diyetisyen Desteği: FODMAP diyetine başlamadan önce, bir diyetisyen veya sağlık uzmanıyla çalışarak doğru bir şekilde uygulanması önerilir.
Eliminasyon ve Yeniden Eklem Aşamaları: Diyet, önce yüksek FODMAP içeren gıdaları tamamen çıkarmakla başlar, ardından belirli besinler yavaş yavaş diyete tekrar eklenerek hangi gıdaların sorun yarattığı tespit edilir.
Bol Su İçmek: Su tüketimi sindirime yardımcı olur ve bağırsak sağlığını destekler.
Düşük FODMAP Listesine Sadık Kalmak: Düşük FODMAP içeren gıdaları tercih ederek sindirim sistemi rahatlatılabilir.
Yapılmaması Gerekenler:
Dengeli Beslenmeyi İhmal Etmek: Diyetteki kısıtlamalar nedeniyle önemli besin öğelerini ihmal etmekten kaçınılmalıdır. Protein, lif, vitamin ve mineral alımını korumak önemlidir.
Diyeti Uzun Süre Uygulamak: Bu diyet, geçici bir çözüm olarak düşünülmelidir. Uzun süreli kısıtlamalar vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri almasını zorlaştırabilir.
Kendi Başına Uygulamak: Uzman kontrolü olmadan bu diyeti uygulamak, yetersiz beslenme riskini artırabilir.
FODMAP Diyetinde Yüksek ve Düşük FODMAP Gıdalar
Yüksek FODMAP Gıdalar: Sarımsak, soğan, buğday, brokoli, elma, süt, mercimek.
Düşük FODMAP Gıdalar: Salatalık, kabak, çilek, portakal, patlıcan, kinoa, pirinç.
FODMAP diyeti, bağırsak sağlığını iyileştirmek için etkili bir yöntem olabilir, ancak kişiye özel uygulanmalı ve uzun süre devam ettirilmemelidir.
Comments